شهرستان میانه
نگاهی گذرا به شهرستان میانه
شهرستان میانه، در شمال غربی ایران و جنوب شرقی استان آذربایجان شرقی قرارگرفته و یکی از ۱۹ شهرستان آن به شمار می رود. این شهرستان در محل تلاقی سه استان آذربایجان شرقی، زنجان و اردبیل قرار گرفته و ۷ همسایه در اطراف خود دارد: سراب از شمال، بستان آباد از شمال غربی، هشترود از غرب، چاراویماق از جونب غربی،زنجان از جنوب، خلخال از شرق و اردبیل از شمال شرقی این شهرستان رادربرگرفته اند. شهرستان میانه با ۵۵۸۰ کیلومتر مربع مساحت از مجموع مساحت۴۵۱۶۲ کیلومترمربعی استان، به عنوان پهناورترین شهرستان استان آذربایجان شرقی محسوب می شودکه یک هشتم از خاک استان و یک سیصدم از خاک ایران را دربرگرفته است.
جغرافیای طبیعی شهرستان میانه
آب و هوا و پوشش گیاهی: شهرستان میانه به جز در دامنه‌های پست دره قزل اوزن، در قسمت میانی وجنوب شرقی که دارای اقلیم خشک و سرد است، همچنینی به جز ارتفاعات بالای۱۸۰۰متری بزقوش در شمال که دارای اقلیم ارتفاعات فوقانی میباشد، در سایرمناطق دارای اقلیم خشک سرد میباشد. متوسط بارش سالانه ۳۲۰ میلیمتر در نقاط کم ارتفاع جنوب شرقی و در بالای ارتفاعات بزگوش از ۳۹۳ تا ۶۰۰ میلیمترمتغیر است. متوسط دمای سالانه نیز در این شهرستان، ۳ الی ۱۴/۵ درجه سانتیگراد، در مناطق مختلف آن میباشد.
به طور کلی، مشخصات این شهرستان طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه، به شرح زیر میباشد: – حداکثر درجه حرارت متوسط سالانه، ۱۸/۷ درجه سانتیگراد. – حداقل متوسط درجه حرارت سالانه، ۴/۹ درجه سانتیگراد. – حداقل میزان رطوبت نسبی هوا، ۴۸ درصد – حداکثر میزان رطوبت نسبی هوا ۶۸ درصد. – از نظرپوشش گیاهی، دارای انواع و اقسام گیاهان خودرو میباشد که حدود ۴۰ رقم انواع گیاه را دربر می‌گیرد. از جمله: کنگروحشی،علف آبه،چچم یا چچن،بولاغ اوتی،کاکوتی،بومادران،مرضه کوهی،قازآیاغی،ترشک،اسپند،خاکشیر،ریواس،پونه، نعناع کوهی، درمنه و کاکوتی و … میباشد.
ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها: شهرستان میانه، در جنوب رشته کوه بزقوش قرار دارد. ارتفاع عمومی زمین در این شهرستان، از ۷۵۰ متر در منتهی الیه گوشه جنوب شرقی آن دره قزل اوزنتا ۳۳۰۰ متر در قلل رشته کوه برغوش متغیر است.
شیب عمومی زمین به جز در گوشه جنوب شرقی شهرستان، در کلیه نقاط آن به سمت مرکز ( شهر میانه) میباشد و در نهایت تمامی دامنه‌ها به قزل اوزن ختممی‌شوند. از نظر شکل زمین، قلل ۲۵۰۰ الی ۳۳۰۰ متری بزگوش و زمین‌های وسیع وکم شیب پایین آن در غرب دره گرمه چای ویژگی اصلی نیمه شمالی شهرستان راتشکیل می‌دهد. رشته کوه بزقوش، که در قسمت جنوب سبلان و در شمال میانه قرار گرفته و دره علیای تلخه رود از کوههای بزقوش میباشد. امتداد این رشته کوه از مغرب به مشرق و به طول ۱۲۰ کیلومتر وارتفاع آن در اطراف شرقی تا حدود ۳۸۰۰ متر، ولی در طرف غربی از ارتفاع آن کاسته میشود و در جنوب شهرستان سراب ۳۱۷۰ متر و درشیشک کوه در حدود ۲۴۵۰ متر ارتفاع دارد. رشته کوه بزقوش در جنوب شهرستان سراب واز خود میانه کاملاً نمایان است و دو دره در طرفین بزقوش قرار گرفته که یکی آجی چای و جلگه سراب است که آن را از سبلان(ساوالان) جدا کرده و دیگر درقارانقوچای میباشد که از بین بزقوش و سهند جاری است.
منابع آبی: منابع آب‌های سطح الارضی و رودخانه‌های میانه و میزان آب دهی آن به شرح زیر است: ۱- رودخانه شهری چای یا شهر چایی، با ۱۳۰ میلیون مترمکعب ۲- قرنقوچای با ۵۱۰ میلیون مترمکعب ۳- رودخانه آیدوغموش با ۱۵۰ میلیون متر مکعب ۴- رودخانه قزل اوزن با ۱۲۵۰ میلیون متر مکعب ۵- گرمه چای ( گرمرود) با ۳۰۰ میلیون متر مکعب.
همه این رودخانه‌های از طریق قزل اوزن به دریای خزر وارد می‌شوند. علاوه بر این‌ها چندین رود کوچک دیگر از جمله رودخانه شیخ احمد ترکمان، صومعه،اشلق،قوری چای که از رشته کوه بزگوش سرچشمه گرفته و به رودخانه قزل اوزن می‌ریزند.تعداد چشمه‌های کوچک و بزرگ و در حدود ۲۹۶ رشته قنات، با عمق، طول ومیزان آب نسبتا، کم در قسمت‌های مختلف شهر و روستا پراکنده هستند که بخشی از آب مورد نیاز شهرستان را تامین می‌نمایند.
تقسیمات کشوری
براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای چهار بخش (مرکزی، ترکمانچای، کاغذکنان و کندوان)، ۱۷ دهستان و ۴ نقطه شهری به نام های میانه، ترکمانچای، آق‌کند و ترک میباشد. شهرستان میانه ۴۰۳ آبادی وجود دارد که ۵۰ آبادی خالی از سکنه میباشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان میانه در حدود ۱۸۵۸۰۶ نفر (۵ درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان ۹۵۵۰۵ نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان ۱۰۶۷۳۸ نفر و جمعیت روستایی آن ۷۹۰۶۸ نفر و تعداد خانوار آن ۵۲۶۸۱ خانوار است.
جغرافیای تاریخی شهرستان میانه
پیشینه و سابقه تاریخی شهر ستان میانه به دهها سال قبل از میلاد مسیح باز می گرددو بعضی نوشته ها سابقه تاریخی میانه را تا ۷۲۰ سال پیش از میلاد نیز نقل می کنند. وجود کتیبه های آشوری و اورارتویی در بعضی مناطق آذربایجان و کشف آثار باستانی و مجسمه های سفالین در شهرستان میانه ، قدمت تاریخی آن را به دوره های پیش از تشکیل دولت ماد می رساند.
در پی حفاری هایی که در سال ۱۳۵۲ شمسی در یکی از قریه های اطراف میانه به نام آرموداق انجام گرفت یک مجسمه سفالین مربوط به دوره ساسانیان کشف شد. این تندیس توسط رئیس اداره باستان شناسی وقت به موزه باستان شناسی تبریز منتقل گردید. در کتابهای تاریخی و سفرنامه های جهانگردان نام این شهرستان را میانج ثبت کرده اند. چون این شهرستان به نوشته برخی ، پیش از میلاد مسیح در خط مرزی دو سرزمین ماد و پارت قرار گرفته بود و هم اکنون نیز در وسط مراغه و تبریز قرار دارد و مانند زاویه یک مثلث در میان آنها جای گرفته است و یا اینکه چون بین دو شهر زنجان و تبریز واقع گردیده این نام را انتخاب کرده اند.با این حال شهرستان میانه در قرنهای هفتم و هشتم هجری علاوه بر میانج نام دیگری چون ” گرمرود ” داشته و در برخی از کتابهای آن زمان برای شناسایی آن از هر دو نام ( گرمرود و میانه ) استفاده شده است.
آثار تاریخی و دیدنی شهرستان میانه
مسجد سنگی ترک:این مسجد در روستای قدیمی ترک، در ۲۹ کیلومتری شمال شرق میانه واقع شده،از آثار بسیار مهم آذربایجان است و از شگفتی های منحصر به فردی برخوردارمی‌باشد. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در آن به کار رفته‌است، باستان شناسان را به تحیر واداشته‌است و در عین حال تاریخ درخشان هنر معماری اسلامی را رد قرون گذشته به تماشای علاقمندان می‌گذارد. بنای مسجد و نمای بیرونی آن، همه یکپاچه از سنگ ساخته شده‌است. کنده کاری‌های باشکوه وکتیبه‌های زیبای آن که به خط زیبای نستعلیق تزیین شده، موضوع دیگری است که حکایت از دقت، نبوغ و ظریف کاری معماران مسلمان آن دوران دارد.همچنین محراب و ستونهای این مسجد، به گونه‌ای زیبا و حیرت انگیز باسنگهای یکپارچه و قرمز، هر بیننده‌ای را به تحیر و تفکر وا می‌دارد. یکی ازاین ستونها که تفاوت اساسی با ستونهای دیگر دارد نشان می‌دهد که بعدها درهنگام تعمیر، بجای ستون اصلی به کار رفته‌است.
این مسجد ۱۰ قسمت متمایز دارد. ساختمان اصلی آن تماماً از سنگ بنا شده وشبستان های آن بعدها با آجر ساخته شه و در ضلع جنوب غربی این مسجد آرامگاهی وجود دارد که منسوب به بانی یا معمار مسجد میباشد. در مورد بانی مسجد ترک و تاریخ بنای آن نظرهای مختلف وجود دارد. بعضی آن را به امام حسن نسبت می‌دهند. برخی دیگر زمان احداث آن را در قرن ششم می‌دانند و بعضی‌ها هم معتقدند که این مسجد در قرن هشتم و دوران حکومت خانان مغول به دست سلطان محمد خدابنده (اولجاتیو) بنا شده‌است. بر در و دیوارهای سنگی این مسجدتاریخ‌های ۱۰۱۶ و ۱۲۸۲ قمری به چشم می‌خورد که تنها نشان از تعمیر این مسجددر زمان شاه عباسی صفوی و ناصر الدینه شاه قاجار دارد. در کتیبه دیگری که بر روی سنگهای میان دو پنجره قرار دارد اسامی کارفرما، بانی، کنده کار ومعمار یا بنای مسجد به ترتیب: حاجی مراد ترکی، عباس کربلایی، محمد صادق تبریز و عبدالوهاب مشاهده میشود.
قبر امامزاده محمد: این امامزاده در روستای کندوان، واقع در ۳۵ کیلومتری شهر میانه سر بر بالینخاک نهاده و با ساختمانی کوچک و ساده گلی و یک ضریح چبی، سفره نور و ایمانو محبت در قلوب مردم روستا و اطراف آن گسترانیده‌است. در میان اهالی منطقه، امامزاده اسماعیل، پسر این امامزاده شناخته میشود. همچنانکه محمدرا نیز فرزند بلافصل امام صادق به شمار می‌آورند. بر اساس آمار اداره میراث فرهنگی و هنری شهرستان میانه، علاوه بر این دو ، امامزاده‌های دیگری درروستاهای برزلیق، صومعه، کلاله، شیخ طبق، حسن آباد، ترکمانچای، گاوینه رود،دمیرچی و چرور نیز به تازگی شناسایی شده ولی هنوز به مرحله ثبت نرسیده‌است. مزار امامزاده دیگری با همین نام یعنی امامزاده محمد در روستای چنار از توابع شهرستان میانه واقع است که بین مردم منطقه از جمله مناطق شناخته شده به شمار می‌رود.
قیز کورپوسی (پل دختر):این پل معروف در دامنه شرقی قافلانکوه و در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر میانه،بر روی رودخانه قزل اوزون ساخته شده و دارای سه دهانه بزرگ و محکم باپاینه‌های استوار آجری است که بر روی آب برهای سنگی قرار گرفته‌است. درداخل پایه‌ها، اتاقهای کوچکی با زیبایی و ظرافت بنا گردیده‌است که کنجکاوی هر بیننده را بر می‌انگیزد. بر اساس مشاهدات سیاحان و شخصیتهای سیاسی وفرهنگی، در طی زمانهای مختلف از این اثر دیدن نموده‌اند، نوشته‌هایی به خط نسخ و نستعلیق و کوفی بر قسمت‌هایی از این پل وجود داشته که تاریخ تعمیر ونوسازی آن را نشان می‌داده‌است اما اثری که تاریخ احداث آ ن را نشان بدهدهنوز شناسایی نشده‌است.
قیز قالاسی (قلعه دختر):این قلعه در کتابهای تاریخ و سفرنامه‌ها، چنین توصیف شده‌است: این قلعه در ۲کیلومتری شمال پل دختر (۱۸ کیلومتری جنوب میانه) بر روی صخره بزرگ و قلل تیز، در زمان حکومت شاه عباس صفوی، این قلعه محل تجمع و استراحت راهزنان واشرار بوده که باعث ناامنی منطقه بودند. به دستور وی دیوارهای قلعه با پلدختر شباهت دارد، برخی تاریخ بنای آن دو بنا را نزدیک به هم (قرن ششم) ذکرمی‌کنند ولی برخی دیگر از مورخان، ساختمان قلعه را به یکی از پادشاهان ساسانی (اردشیر دراز دست) نسبت می‌دهند.
قلعه نجفقلی خان:این قلعه بزرگ خاکی، در جنوب شرقی میانه ( جنب رودخانه شهر چایی) قرارگرفته‌است. در قسمت‌های شمالی و شمال شرقی آن بناهای مسکونی احداث شده‌است وسمت جنوبی و جنوب غربی آن را زمین‌های زراعی و باغات سرسبز احاطه نموده وناحیه شمال غربی آن در بالای کوههای قافلانکوه واقع شده‌است. شکل عمومی آن کثیرالاضلاع غیرمنتظمی است که دره‌های عمیق و قله‌های تیز قافلانکوه رازیر پوشش خود قرار داده‌است. این بنا با آجر و سنگ ساخته شده و بلندی دیوار (باروی قلعه) اطراف آن به ۴ متر می‌رسد. این قلعه دارای یک دروازه و یکراه خروجی به ارتفاع سه متر میباشد که راه خروجی آن بیشتر به راه فرارشباهت دارد و به تخته سنگ‌ها و پرتگاه‌های خطرناک منتهی می‌گردد. قلعه دختر، ۱۶ یا ۲۴ برج دیده‌بانی مخروبه دارد که ۸ برج آن بر رودخانه قزل اوزن مشرف است. در میان قلعه، دو منبع آب به ابعاد ۱۵*۱۰ متر و ارتفاع ۱۰ متروجود دارد که آب آن به وسیله برف و باران تامین می‌شده‌است. دو ضلع قلعه ازصخره‌های طبیعی و یک ضلع آن از سنگهای تراشیده شده تشکیل یافته‌است. علاوه بر آن چاه‌های زیادی نیز در قسمت‌های مختلف قلعه وجود داشته که درمواقع حساس از آب آنها استفاده می‌شده‌است. گورستان قدیمی (خان جان آباد) واقع شده که امروزه کاملاً متروک و به ساختمان تبدیل شده‌است. این تپه خاکیبه دوره ساسانیان منسوب است و از عصر ظهور اسلام تا اواخر دوره قاجار،مورد استفاده بوده‌است. در بنای این قلعه، خشت‌های بزرگ به ابعاد ۴۰*۳۰ بهکار رفته که در واقع تنها مصالح ساختمانی آن میباشد. با گذشت زمان و تحت تأثیر عوامل طبیعی و حفاری‌ها و خاکبرداری‌های پراکنده، قسمت‌هایی از اینبنا تخریب و از بین رفته‌است. این تپه خاکی در سال ۱۳۵۴ مورد بازدیدکارشناسان وزارت فرهنگ و هنر قرار گرفته و به عنوان اثر باستانی ملی به ثبت رسیده‌است.
کاروانسرای جمال آباد:این بنای تاریخی در کنار روستای جمال‌آباد، واقع در ۳۵ کیلومتری شهر میانه قرار دارد که در سال ۱۰۶۵ هجری قمری بنا شده‌است. (به نوشته شوالیه شارون نویسنده و جهانگرد معروف، این کاروانسرا در تاریخ ۷۳۳ هجری قمری بدست غیاث الدین محمد، وزیر سلطان ابوسعید، سلطان مغول ساخته شده‌است.) در سال ۱۲۳۴ه.ق در هنگام بازدید (موریس دو کتز بوئه) از این اثر تاریخی گرچه حدود ۵۲۰سال از بنای آن می‌گذشت، همچنان در نهایت زیبایی و استحکام بوده‌است. همچنین در سال ۱۱۱۲ ه.ق «جملی کارری» در نوشته‌های خود از وجود برج‌های هفتگانه و زیبای این بنا خبر داده‌است. این در حالی است که هم اکنون از این کاروانسرا به جز چند دیوار مخروبه باقی نمانده‌است.
بقعه و مناره امامزاده اسماعیل:بقعه با صفایی در قلب این شهر وجود دارد که به نام امامزاده اسماعیل، کمالالدین بن سید محمد بن امام جعفر صادق مشهور است. این بارگاه عشق که در ضلع جنوبی مسجد جامع شهر دامن محبت گسترانیده در سال ۹۲۳ ه.ق شناسایی و به ثبت رسیده‌است. مساحت بنای اولیه آن ۳۰ متر مربع و ارتفاع گنبدش حدود ۶ متر استکه سطح خارج آن با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ تزیین می‌شده‌است ولی چندی پیشدر پی تعمیر و نوسازی اساسی آن اکثر این خصوصیات از بین رفت و ساختمان آناز نو به طرز جالب و با سبک معماری پیشرفته و آمیخته با فرهنگ و هنر اسلامی تجدید بنا شد.
کشاورزی
شهرستان میانه، با توجه به موقعیت خاصی که دارد و به واسطه دادشتن رودخانه‌های پر آب، برای کشاورزی بسیار مناسب است. رودخانه‌هایی که درزمستان و بهار، در دره‌های عمیق جوشان و خروشان جاری می‌شوند.محصولات عمده کشاورزی این منطقه را گندم، جو و برنج تشکیل می‌دهد. کشاورزان، بذر مورد نیاز خود را خودشان تهیه می‌کنند. همچنین مصرف یکساله خود را از کشت خود تامین می‌کنند و اگر مازاد مصرف داشته باشند برای فروش به بازار عرضه می‌کنند که در سال‌های اخیر خریدار عمده گندم آنان دولت بوده‌است.
صنعت
یکی از مهمترین صنایع و کارخانه‌های شهرستان میانه شرکت فولاد آذربایجان میباشد. همچنین شهرستان میانه دارای راه آهن میباشد که به شبکه راه آهن سراسری متصل است. همچنین این ایستگاه یکی از قطب های بسیار مهم راه آهن در سراسر کشور است. چرا که متصل کننده شرق و جنوب ایران به غرب و همچنین غرب ایران به شرق وجنوب میباشد. میتوان گفت راه آهن این شهر جزو ایستگاه های مادر کشور ایران می با شد
پل راه آهن میانه )پل جدید(
این پل که به پل شهر چای میانه نیز معروف است بر روی رودخانه شهر چای که از دامنه کوههای بزغوش جریان دارد احداث شده است.تاریخچه پل به طور دقیق معلوم نیست ولی با توجه به اطلاعاتی که در سفرنامه های سیاحان پیشین چون مسترنج در کتاب «سرزمین خلافتهای شرقی» بیانگر تاریخی و قدیمی بودن پل می باشد. از متون فوق چنین می توان استنباط کرد که بنیان اولیه پل متعلق به قبل از قرن هشتم هجری یعنی دوره حمدالله موستوفی بوده لیکن در زمان مسافرت شاردن رو به ویرانی نهاده است. این پل در طول تاریخ بارها مورد مرمت واقع شده و یکی از این تعمیرات در کتیبه ای که در بنا موجود می باشد مربوط به زمان فتحعلی شاه قاجار می باشد که به همت عباس میرزا ولیعهد قاجار صورت گرفته است.
به طور کلی پل شهر چای شامل ۲۳ چشمه با طاق جناغی است که دو طاق غربی آن در جریان درگیری فرقه دمکرات آذربایجان و قشون شاه تخریب شده است. طول پل حدود ۲۳۰ متر است که با احتساب دنباله آن به ۲۶۰ متر می رسد. عرض آن۵/۵ متر می باشد. دهانه های پل یکسان و هر کدام ۷ متر عرض دارد و به علت همین همسانی افراز آنها نیز تقریباً مساوی و سطح پل بر خلاف پلهای دیگر مسطح میباشد و فقط شیب کمی در طرفین ورودیهای گذرگاه که خارج از بستر رودخانه است دیده میشود.
پایه های پل دارای عرض ۳ متر با آب پرهای مثلثی شکل در طرفین آن میباشد که کار تسهیل عبور جریانهای تند آب را انجام داده و ضربه های ناشی از سیلابهای تند به بدنه پل را به حداقل میرساند. در بالای پایه ها و بین چشمه ها دهلیزی به طول پایه احداث گشته که در اصطلاح معماری به کاند یا کند موسوم است این دهلیزها به وسیله پشت بندهای منشوری شکل مسدود گردیده اند، بر روی جدار هر کدام از این پشت بندها روزن بیضی شکلی ایجاد شده که علاوه بر تهویه هوای درون دهلیز دارای نمود تزئینی نیز میباشد.
در این پل کتیبه سنگی از مرمر بر پیشانی طاقی نزدیک به وسط پل به چشم می خورد که تاریخ آخرین تعمیر آن یعنی دوره ولایتعهدی عباس میرزا در آذربایجان بر آن نوشته شده است.
مصالح عمده پل را آجر تشکیل می دهد که در طاق بدنه وقسمت زیادی از پایها به کار رفته و ملات مصرفی در طاقها گچ میباشد، در پایه ها نیز تقریباً تا سطح آب رودخانه از سنگ تراش دار با ملات ساروج استفاده شده است. این پل که امروز نیز یکی از دیدنیهای شهرستان میانه به حساب می آید در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
آبشار بلوکان
آبشار بلوکان در استان آذربایجان شرقی واقع است. این آبشار در ۴ کیلومتری شمال روستای بلوکان در میان دره ای سرسبز قرار دارد. آبشار بلوکان در ارتفاع ۲۱۸۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و ارتفاعی در حدود ۱۰ متر دارد. در مسیر این دره رودخانه بلوکان جاری است. این رودخانه از ارتفاعات بزغوش واقع در بالادست آبشار سرچشمه گرفته و پس از عبور از دره بلوکان و سیراب نمودن اراضی کشاورزی پایین دست به رودخانه شهر چایی می ریزد. رودخانه شهر چایی خود به قزل اوزن ریخته و در نهایت به دریای خزر می ریزند. روستای بلوکان از توابع دهستان بروانان شرقی از دهستان‌های بخش ترکمانچای شهرستان میانه استان آذربایجان شرقی است. دسترسی به این آبشار از طریق شهرستان ترکمنچای، جاده خاکی روستای یوخاری سوما، روستای دستجرد و سپس روستای بلوکان میسر است.
بزقوش یا بزغوش (به ترکی آذربایجانی: Bozquş) نام رشته‌کوهی با امتداد شرقی-غربی در جنوب شهرستان سراب و شمال شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی ایران است. این رشته‌کوه در میان دو رود آجی چای و شهر چای قرار گرفته و در میان شهرهای سراب، بستان‌آباد، هشترود، میانه، گیوی و نیر قرار گرفته است. نام قدیمی این کوه بزکش بوده است که سپس با دگرگونی به بزقوش تبدیل شده است. دو قله آغ داغ (۳۳۰۶متر) و قیسیر (۳۱۰۰متر) از مرتفع‌ترین قلل این رشته‌کوه می‌باشند.
پارک جنگلی میانه
این پارک در خروجی میانه به سمت تبریز قرار دارد و شامل شهر بازی، الاچیق های مخصوص برای استراحت مسافران و مناظر زیبای طبیعی است.
دریاچه گل یوردی بزقوش
دریاچه گول یوردی بزقوش، در استان آذربایجان غربی واقع شده. بزغوش یا بُزقوش، نام رشته کوهی با امتداد شرقی-غربی در جنوب شهرستان سراب و شمال شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی ایرانه. این رشته کوه در میان دو رود آجی چای و شهر چای قرار گرفته و در میان شهرهای سراب، بستان آباد، هشترود، میانه، گیوی و نیر قرار واقع شده. بوزقوش دارای چند دریاچه زیباست که تعدادی از آنها فصلین و آب کمی دارن. در منطقه بزقوش دو دریاچه دایمی وجود داره که به گول یوردی و چیچک لی گول شناخته می شن. چیچک گول هم در منتها الیه غربی بزقوش قرار داره که از روستای ورزقان قابل دسترسیه. دریاچه گول یوردی در پای قله آغ داغ مرتفع ترین قله بوزقوش جای گرفته. آب آن از چشمه ساران منطقه و ذوب برف های کوه های بزقوش تامین می شه. دریاچه در ارتفاع ۲۵۵۰متری از سطح دریا واقع شده. دریاچه دایره ای شکله و قطر آن در حدود ۱۰۰متره. از دیگر راه های دسترسی به دریاچه از طریق روستاهای نقاباد و نشقه.
