میراثی که امروز در دست ما و مایه ماندگاری و هویت ماست، همان که شناسنامه ایران و ایرانی گفته می‌شود، بازمانده از گذشته‌ای سراسر افتخار و غرور و سربلندی است. اگر میراث فرهنگی ما در جهان امروز از ارزش و غنای بالایی برخوردار است و توجه ویژه جهانیان را بر خود جلب کرده، ناشی از عشق و شیدایی و همت والای ایرانی به آفرینش آثار هنری و فرهنگی است و برخاسته از ذوق و شیفتگی در درون و امید به ماندگاری.
به یقین، همه ارج و اعتبار میراث فرهنگی و نگهداری از آثار ابنیه و اشیاء باستانی و محوطه‌های تاریخی، حمایت و تشویق هنرمندان رشته‌های مختلف هنرهای سنتی و فراهم نمودن امکانات لازم جهت پیشبرد و اعتلای هنرهای بومی، کمک به کارشناسان و محققان میراث فرهنگی در برپایی نمایشگاه‌ها و موزه‌ها و فراهم کردن تسهیلات لازم جهت تحقیقات مردم‌شناسی و زمینه انتقال مفاهیم میراث فرهنگی به عموم و بطور کلی معرفی وجود ناشناخته میراث فرهنگی استان، مشارکت و همکاری و دلسوزی مسئولانه آحاد مردم استان را طلب می‌کند از طرفی تنوع، گستردگی و غنای یادمانهای فرهنگی استان، طیف فرهنگی گسترده‌ای را تشکیل می‌دهد که قاعدتاً از عهده یک تشکیلات اداری خارج است. بنابراین آشنایی با ارزشهای میراث فرهنگی و ضرورت و اهمیت حفظ و نگهداری آنها همکاری صمیمانه تمامی اقشار جامعه را ایجاب می‌نماید.
خلاصه‌ای از تاریخچه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با توجه به پراکندگی فعالیتهای ادارات و مراکز مرتبط با میراث فرهنگی و عدم هماهنگی بین آنها دولت وقت جمهوری اسلامی برای سر و سامان بخشیدن به وضع نابسامان بررسی، شناسایی، ثبت و حفاظت از آثار ارزشمند منقول و غیرمنقول فرهنگی تاریخی کشور در تاریخ ۱۰/۱۱/۶۴ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور از ادغام واحدهای مرکز باستانشناسی ایران، اداره کل هنرهای سنتی، مرکز و موزه مردم‌شناسی، دفتر آثار تاریخی، موزه ایران باستان، اداره حفظ میراث فرهنگی شهرستانها، اداره کل موزه‌ها، اداره کل حفاظت آثار باستانی و بناهای تاریخی، اداره کل کاخ‌ها، سازمان ملی حفاظت آثار باستانی و اداره کل بیوتات (کاخ گلستان) مورد تصویب مجلس شورای اسلامی قرار گرفته و آغاز بکار کرد.
و به دنبال آن اداره کل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی نیز از اول سال ۱۳۶۲ فعالیت خود را مستقلاً آغاز نمود. و در مورخه ۱۴/۱۱/۸۲ با تصویب مجلس شورای اسلامی در ادغام سازمانهای میراث فرهنگی و ایرانگردی و جهانگردی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تشکیل گردید و متعاقب آن از نیمه دوم سال ۱۳۸۴ این سازمان در استان آذربایجان شرقی آغاز بکار نمود که پس از ادغام، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی توسعه گردشگری و ضبط و صیانت از میراث فرهنگی در قالب سازمان جدید در شرایط همزیستی مسالمت‌آمیز با برنامه‌ریزی جامع و کامل با بررسی ظرفیت‌ها و توانمندیهای بخش گردشگری ملاحظات قابل توجه این بخش را در هماهنگی و همکاری با میراث فرهنگی مورد نظر قرار دارد.
و این سازمان توسعه گردشگری را، براساس سیاستهای اعمال شده و استراتژی تدوین شده به سمت جلب مشارکت عموم مردم و بخش خصوصی بطور جدی و عملی در دستور کار خود قرار داده است و در حال حاضر به عنوان پل ارتباطی قوی بین بخش خصوصی و دولت ایفای وظیفه می‌کند و این سازمان در حوزه گردشگری برنامه‌های بلندمدتی ترسیم کرده و در تلاش است تا این برنامه‌ها محقق شود. چرا که تحقق این برنامه‌ها، خدمت آرمانی و بزرگی برای استان خواهد بود.
البته سابقه برنامه‌ریزی برای توسعه فعالیتهای گردشگری در ایران به سالهای دهه پنجاه هجری شمسی برمی‌گردد. این تلاشها با تهیه طرح جامع گردشگری کشور توسط شرکت سوئیسی توریست کنسولت آغاز شد. برنامه تهیه شده با توجه به سیاستهای کلان نظام سیاسی وقت، بر توسعه چند قطب گردشگری در قالب کارکرد تفریحی با محوریت ساحل خزر، کارکرد فرهنگی – تفریحی با محوریت شهرهای اصفهان و شیراز و در نهایت گردشگری مذهبی با محوریت شهر مقدس مشهد قرار گرفته بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اوایل دهه هفتاد بار دیگر بهره‌برداری از منافع صنعت گردشگری به ویژه منافع اقتصادی آن در دولت مطرح شده و در نتیجه در سال ۷۷ تهیه طرح جامع توسعه گردشگری کشور در سازمان ایرانگردی و جهانگردی با استفاده از کارشناسان بین‌المللی مطرح شد و به منظور استفاده از کمکهای بین‌المللی دفتر عمران منطقه‌ای سازمان ملل(UNDP) و سازمان جهانی جهانگردی(WTO) سند تنظیم برنامه ملی توسعه گردشگری کشور توسط ریاست وقت سازمان(ITTO) با این سازمان مبادله شد.
طبق مصوبه شورای عالی اداری مورخه ۱۶/۱/۱۳۸۵ به منظور تقویت و توسعه صنایع دستی کشور و ایجاد هماهنگی با سیاست های توسعه صنعت گردشگری، سازمان صنایع دستی با تمام وظایف، اختیارات، مسئولیت های قانونی، دارایی ها، تعهدات، اعتبارات، امکانات و نیروی انسانی از وزارت صنایع و معادن منتزع و در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادغام گردید
